از آنجا که تولید چای در حدود ۸۹ درصد مساحت باغات چای شمال به سبب کشت دیم، تابع شرایط جوی می‌باشد، بیشترین تولید چای مربوط به اردیبهشت و خرداد ماه و کمترین تولید در ماه‌های مرداد و شهریور که نزولات آسمانی اندک است؛ صورت می‌گیرد. شکل ۳-۲ نشان می‌دهد که تولید برگ سبز و چای خشک طی سال‌های۱۳۷۰ تا ۱۳۸۹ نوسان شدیدی داشته است. در بازه زمانی بین سال های ۱۳۷۰ الی ۱۳۷۹ صنعت چای به صورت انحصاری اعم از خریدبرگ سبز، فرآوری چای خشک و بازرگانی آن بر عهده دولت بود. با واگذاری سازمان چای از وزارت بازرگانی به وزارت کشاورزی، نظارت و کنترل تولید کاهش یافت و از آنجا که متولی واردات و بازرگانی چای وزارت بازرگانی و تولید آن در اختیار وزارت کشاورزی بود؛ روند تولید چای افزایش یافت لیکن این روند صعودی در افزایش تولید روند نزولی در کیفیت محصول چای خشک را در برداشت. در سال ۱۳۷۹ با اجرای طرح اصلاح ساختار (سال اول اجرای طرح) تولید کاهش یافت. چرا که تولید کنندگان سعی در تولید محصول یا کیفیت داشتند. طی سال‌های ۱۳۷۹ لغایت ۱۳۸۲ با اجرای طرح اصلاح ساختار چای، تولید محصول کیفی به فراموشی سپرده شد و حرکت به سوی تولید کمی شتاب گرفت. در این سال‌ها به دلیل نظارت غلط بر نحوه خرید برگ سبز، بسیاری از کشاورزان چایکار به دلیل هزینه‌های بالای برداشت و حمل و نقل برگ سبز چای و قیمت پایین از تولید دست کشیده و بعضاً نسبت به رها سازی باغات خود اقدام نمودند که این موضوع موجب کاهش تولید در این بازه زمانی شد. در سال ۱۳۸۳ طرحی اجرا شد که در آن دولت با پرداخت مبلغ ۷۰۰۰۰۰۰ ریال به ازای هر هکتار باغ چای به کشاورزان چایکار مسئولیت خرید برگ سبز را از خود ساقط نمود. در این حالت با توجه به خرید برگ سبز توسط کارخانه های چایسازی با قیمتهای نازل، کشاورزان رقبتی برای برداشت برگ سبز نداشته که این موضوع نیز باعث رها سازی و تخریب بخشی از باغات چای کشور گردید. لازم به ذکر است که بسیاری از این باغات در سال‌های گذشته مشمول طرح‌های به زراعی و حتی تعدادی از این باغات با استفاده از تسهیلات دولتی به چاه‌های عمیق و سیستم‌های آبیاری تحت فشار مجهز شده بودند. شکل ۲-۲، نمودار تولید برگ سبز و چای خشک در ایران بین سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۹ را نشان می دهد.
شکل ۲-۲٫ نمودار تولید برگ سبز و چای خشک در بین سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۹(صلواتیان، ۱۳۸۹)
از سال ۱۳۸۴ مسئولیت خرید تضمینی برگ سبز بر عهده سازمان تعاون روستایی گذاشته شد. با توجه به اینکه خرید برگ سبز و پرداخت بهای آن از سوی سازمان تعاون روستایی ساماندهی گردید، کشاورزان ضمن امیدواری به آینده، تولید اقدام به احیاء باغ‌های خود نموده و تولید برگ سبز و در راستای آن چای خشک افزایش یافت. طی سال‌های اخیر به علت نبود سیاست صحیح در خصوص به زراعی باغات چای و همچنین افزایش سن بوته‌های چای و خشکسالی، راندمان و باردهی باغات چای کاهش یافت که این موضوع موجب کاهش میزان تولید چای خشک گردیده است. هرچند در آمارهای رسمی سطح زیر کشت باغ‌های چای کشور در حدود ۳۲۰۰۰ هکتار اعلام می‌گردد؛ لیکن مقدار واقعی آن کمتر از این مقدار می‌باشد. جدول ۲-۴، سطح زیر کشت و تولید برگ سبز و نیز چای خشک طی یک دوره بیست ساله را نشان می دهد.
جدول ۲-۴٫ سطح زیر کشت و تولید برگ سبز و چای خشک طی یک دوره ۲۰ ساله(صلواتیان، ۱۳۸۹)
| سال | سطح زیر کشت (هکتار) |
تولید برگ سبز (تن) |
تولید چای خشک (تن) |
|
| ۱۳۷۰ | ۳۲۶۵۹ | ۱۹۶۱۲۰ | ۴۴۹۰۰ |
| دانلود متن کامل پایان نامه در سایت jemo.ir موجود است |