کیفی
معنوی
شهود[۱۵۱]
۲-۷ پیشینه پژوهش
۲-۷-۱پژوهش‌های داخلی و خارجی
– مرعشی و همکاران در سال (۱۳۹۱) در پژوهشی که تحت عنوان «تأثیر آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روان‌شناختی، اضطراب وجودی و هوش معنوی، در دانشجویان دانشکده نفت اهواز» انجام دادند، نتایج تحلیل واریانس‌های چند متغیری بیان‌گر افزایش معنی‌دار تمام مؤلفه‌های بهزیستی روان‌شناختی (شامل پذیرش خود، هدف و جهت‌گیری در زندگی، رشد شخصی، تسلط بر محیط، استقلال و خودمختاری و روابط مثبت با دیگران) و هوش معنوی و کاهش اضطراب وجودی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه است.
– کیومرثی و ابوالقاسمی (۱۳۸۹) در پژوهش نشان دادند که هوش معنوی باکیفیت زندگی در نمونه‌ای از بیماران که دارای سندرم روده تحریک‌پذیر بودند رابطه مثبت و معناداری دارد.
– غلامی، پاشا و سودانی (۱۳۸۸) در پژوهش خود که باهدف بررسی اثربخشی معنا درمانی به شیوه گروهی برافزایش امید به زندگی و سلامت عمومی بیماران دختر نوجوان تالاسمی ماژور شهر اهواز انجام دادند. از بین ۱۱۰ نفر بیمار ۴۶ نفر که پایین‌ترین نمره در آزمون سلامت عمومی و پایین‌ترین نمره در آزمون امید به زندگی میلر را به دست آوردند را به‌صورت تصادفی در دو گروه ۲۳ نفری گروه آزمایش و گواه جایگزین کردند؛ که گروه آزمایشی طی ۱۰ جلسه یک‌ساعته فنون معنا درمانی آموزش داده شد که بعد از یک ماه آزمون پیگیری انجام داده شد که نشان داد آموزش معنا درمانی باعث افزایش امید به زندگی و سلامت عمومی بیماران تالاسمی‌شده است.
– در پژوهشی حسینیان، سودانی، مهرابی زاده هنرمند (۱۳۸۸) به بررسی اثربخشی معنی درمانی بر امید به زندگی بیماران سرطانی بیمارستان اهواز پرداختند. در این پژوهش که از نوع نیمه آزمایشی با گروه گواه بود از بین ۴۵ بیمار مبتلابه سرطان ۴۰ نفر که نمره پائینی را در آزمون امید به زندگی میلر را کسب کردند انتخاب شدند. ۲۰ نفر (در دو گروه ۱۰ نفری) و ۲۰ نفر به‌عنوان گروه گواه که آموزش معنا درمانی در ۱۰ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای روی گروه آزمایشی صورت گرفت که بعد از تجزیه‌وتحلیل دادهها به‌طور معناداری امید به زندگی بیماران تحت آموزش افزایش‌یافته بود.
– کاویانی، جواهری و بحیرایی (۱۳۸۴) برای اولین بار پژوهشی تحت عنوان بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش افکار خود آیند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی و اضطراب بیماران سرطانی با پیگیری ۰۶ روزه را در ایران انجام دادند. نتایج این پژوهش حاکی از اثرگذاری شناخت درمانی مبتنی بر شناخت درمانی بر کاهش اضطراب و افسردگی و نیز کاهش افکار خود آیند منفی و نگرش ناکارآمد این بیماران بود.
– امی و پارک[۱۵۲] (۲۰۱۰) در پژوهشی که به بررسی ۳۰۹ بیمار قلبی در مرکز پزشکی دانشگاه میشیگان انجام دادند به نتایج مهمی در مورد اهمیت و نقش مثبت اعتقادات معنوی دست یافتند. نتایج آن‌ها نشان داد که بیمارانی که اعتقادات مذهبی قویی‌تری دارند و در زندگی روزانه خود از روشهای مقابله‌ای مثبت مانند عفو، بخشش، جستجو برای ارتباط معنوی باخدا، دوستی با افراد مذهبی، دریافت حمایت معنوی- اجتماعی، امید داشتن، شناخت خدا به‌عنوان خیرخواه و مهربان استفاده میکنند، سریع‌تر بهبود میابند و سلامت روان بالاتری دارند. افرادی که از این مقابله‌ها در زندگی روزانه خود استفاده میکنند افسردگی و اضطراب کمتری دارند و سریع‌تر بهبود می‌یابند.
– کانگ کیونگ و همکاران[۱۵۳] (۲۰۰۴) در پژوهشی که در مورد اثربخشی آموزش معنا درمانی در نوجوانان سرطانی انجام دادند. هدف از این تحقیق معنا بخشیدن به زندگی بیماران سرطانی و در درجه‌بندی خوب بودن روحیه آن‌ها و کاهش رنج آن‌ها بود. این تحقیق شامل نمونه‌ای از ۲۹ نوجوان سرطانی بود. گروه آزمایش در این تحقیق ۱۷ نفر بودند که در برنامه آموزشی معنا درمانی شرکت داشتند. گروه گواه ۱۲ نفر بودند که فقط مراقبت‌های پرستاری را دریافت می‌کردند. نتیجه تحقیق نشان داد که معنا درمانی بر روی کاهش رنج و افزایش معنا بخشی به زندگی در بین نوجوانان سرطانی اثربخش است.
– ایرونسون (۲۰۰۳) در یک تحقیق پنج‌ساله اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر بهبود خلق، کیفیت زندگی، رفتارهای سالم و سازگاری‌های موردبررسی قرارگرفته، نتایج این پژوهش نشان داد که مداخلات گروهی شناختی رفتاری موجب کاهش انزوای اجتماعی، کاهش افکار خود آیند منفی و بهبود روشهای مقابله‌ای سازگارانه، کاهش افسردگی، کاهش تخریب سلول‌ها، افزایش رفتارهای سالم، پیروی از درمان، کاهش مصرف مواد، کاهش پیشرفت بیماری و درمجموع بهبود کیفیت زندگی در افراد گروه آزمایشی، در مقایسه با گروه کنترل شد.
– مولاسیوتیس (۲۰۰۲)، در پژوهش خود که بر روی ۴۶ بیمار سرطانی چینی در یک بررسی مقایسه‌ای به‌منظور بررسی تأثیر گروه‌درمانی شناختی رفتاری (CBT) و گروه‌درمانی مشاورهای/ حمایتی همتا PSC در ارتباط با بهبود خلق و کیفیت زندگی و کاهش بی‌ثباتی در درمان، در مقایسه با یک گروه که درمان عادی بدون هیچ‌گونه مداخله روان‌شناختی رسمی دریافت می‌کردند، نشان دادند که خلق آزمودنی‌های گروه CBT در مورد خشم، تنش، اضطراب، افسردگی، آشفتگی و خلق کلی بهبود یافت. کیفیت زندگی در این گروه، در مقایسه با دو گروه دیگر به‌طور معناداری افزایش و به همان نسبت بی‌ثباتی در درمان نیز ب
| برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت pipaf.ir مراجعه نمایید. |
هبودیافته بود. در گروه PSC، بلافاصله پس از شروع مداخلات، وضعیت روان‌شناختی بدتری در آزمودنی‌ها مشاهده شد، اما این وضعیت در ارزیابی‌های پیگیری به‌طور چشمگیری بهبودیافته بود. این بررسی نشان داد که مداخلات روان‌شناختی می‌تواند فشارهای روان‌شناختی را در بیماران سرطانی کاهش دهد و کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشد. در مطالعه‌ای بر روی ۴۰ نفر از بیماران مبتلابه بیماری سرطان مشخص شد که بین میزان بکار گیری سبک‌های مقابله‌ای مذهبی مثبت و کیفیت بهینه زندگی و میزان پایین تنش در بین این گروه از بیماران همبستگی مثبتی وجود دارد (کلمن،هالزمر، ۱۹۹۹) مطالعات دیگر نشان دادند که عواملی از قبیل ضعف باورهای معنوی در افراد سرطانی با افزایش خطر ابتلا به افسردگی رابطه دارد (سیمونی واورتیز، ۲۰۰۳).
– فابریکا و همکاران (۲۰۰۰)، در پژوهش خود دریافتند که معنویت بر رضایتمندی کلی زندگی تأثیر می‌گذارد و معنویت شخصی به‌طور موثقی، رضایتمندی بیشتر از زندگی را پیش‌بینی می‌کند و همچنین به‌عنوان یک مکانیسم سازگاری ارزیابی می‌رود که به افراد کمک می‌کند نسبت به کسانی که سطح پایین‌تری از معنویت را دارا هستند، بهتر و آسان‌تر عوامل تنش‌زا را کنترل کنند.
فصل سوم
روششناسی پژوهش
۳-۱ مقدمه
روششناسی یا متدولوژی وسیله شناخت هر علم است. روششناسی در مفهوم مطلق خود به روشهایی گفته میشود که برای رسیدن به شناخت علمی از آن‌ها استفاده میشود و روششناسی هر علم نیز روشهای مناسب و پذیرفته آن علم برای شناخت هنجارها و قواعد آن است. روشهای شناخت را باید از روشها و فنون اجرای آن‌ها متمایز دانست، چراکه اجرای هر قاعده پس از شناخت آن قاعده ممکن میگردد.
ازجمله ویژگی‌های مطالعه علمی که هدفش حقیقت‌یابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب می‌باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف‌ها و ماهیت موضوع موردتحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق، دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش‌های تحقیق است. در این فصل، بعد از تعریف پژوهش و روش به کار گرفته در این تحقیق، به معرفی جامعه آماری و چگونگی نمونهگیری از آن، ابزار گردآوری اطلاعات و روایی و پایایی آن و همچنین روش تجزیه‌وتحلیل دادهها می‌پردازیم.
۳-۲ روش تحقیق
روش تحقیق مجموعهای از قواعد، ابزار و راههای معتبر (قابل‌اطمینان) و نظام‌یافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه‌حل مشکلات است (خاکی،۱۳۹۰). پژوهش حاضر ازنظر نوع، کاربردی واز نظر روش کمی-پیمایشی است، زیرا برای حل مسئلهای علمی به کار می‌رود و از نظر روش کمی-پیمایشی است و همچنین رابطه میان متغیرهای پژوهش به‌صورت میدانی انجام‌گرفته است. روش میدانی به روشی اطلاق میشود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است به محیط بیرون رود و با مراجعه به افراد و برقراری ارتباط مستقیم با واحد تحلیل، اعم از افراد، گروه‌ها یا سازمان‌ها اطلاعات موردنیاز را گردآوری کند.
۳-۳ جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۵). در هر پژوهش، جامعه موردبررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. معمولاً جامعه آماری را با N نمایش می‌دهند. تعریف جامعه باید چنان بیان شود که ازنقطه‌نظر زمانی و مکانی همه واحدهای موردمطالعه را در برگیرد و در ضمن، با توجه به آن، از شمول واحدهایی که نباید به مطالعه آن‌ها پرداخته شود جلوگیری به عمل آید (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵). جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش کلیه افراد سرطانی مراجعه کننده به مراکز درمانی و بیمارستان های شهدای عشایر و شفا در خرم‌آباد می‌باشد که تعداد آن‌ها ۹۰ نفر هستند.
۳-۴ روش نمونهگیری و حجم نمونه
نمونهگیری فرایندی است که طی آن تعدادی از واحدها به‌گونه‌ای برگزیده می‌شوند که معرف جامعه بزرگ‌تری «جامعه آماری =N» که از آن انتخاب‌شده‌اند، باشند (خاکی، ۱۳۹۰). با توجه به اینکه حجم جامعه موردپژوهش ۹۰ نفر است برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده‌شده است که تعداد ۶۰ نفر انتخاب شدند، همچنین روش نمونهگیری تصادفی ساده مورداستفاده قرارگرفته است. در این نوع نمونهگیری، هر یک از افراد جامعه برای انتخاب شدن به‌عنوان یک آزمودنی دارای شانس مساوی و معین هستند (دانایی‌فرد و همکاران، ۱۳۸۸). به‌عبارت‌دیگر به هر عنصر جامعه احتمال مساوی داده میشود تا در نمونه انتخاب شود. احتمال انتخاب هر فرد جامعه مساوی است (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵).
۳-۵ روش جمعآوری دادهها
روشهای گردآوری اطلاعات به روشهای کتابخانهای و روشهای میدانی قابل‌تقسیم است. در این تحقیق برای جمعآوری اطلاعات مربوط به پاسخگویی به سؤالات پژوهش، از روش میدانی استفاده‌شده است، همچنین از روش کتابخانهای مانند مطالعه کتابها، مقالات، مجلات، طرحهای پژوهشی و بانکهای اطلاعاتی اینترنتی برای تدوین و نگارش بخش ادبیات موضوع و مبانی نظری استفاده‌شده است.
۳-۶ ابزار تحقیق
ابزارهای متعددی برای اندازه‌گیری متغیرها وجود دارد. رایج‌ترین ابزار تحقیق، پرسشنامه است. پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵). پرسشنامه مجموعهای از سؤالات از قبل ت
دوین‌شده است که پاسخ‌دهندگان، پاسخ‌های خود را درون دامنهای از گزینه‌های معین انتخاب میکنند (دانایی‌فرد و همکاران، ۱۳۸۸). تکمیل پرسشنامه می‌تواند از طریق مراجعه شخصی، پستی و یا تلفنی صورت پذیرد. پرسشنامه پژوهش حاضر با استفاده از پرسشنامههای استانداردی که برای ارزیابی متغیرهای موردبررسی تدوین‌شده، تهیه گردیده است. چارچوب کلی پرسشنامه و سؤالات مربوط به هر متغیر و همچنین محققین مربوط در جدول (۳–۱) ارائه‌شده است:
جدول ۳-۱: سؤالات پرسشنامه
| متغیر | ابعاد | تعداد گویه ها |